با زیاد شدن تعداد خودرو ها و کاهش محل پارک آن ها به دلیل رشد کندتر پارکینگ ها و عدم تعبیه ی پارکینگ در منازل و ساختمان ها، جای پارک تبدیل به یک معضل شده است. این معضل در کلان شهر ها دو چندان می باشد. برای رفع معضل جای پارک باید اقدام به ساخت پارکینگ ها علی الخصوص پارکینگ های خصوصی کرد و جلوی ساخت ساختمان ها مراکز تجاری و تفریحی بدون پارکینگ گرفته شود.
معضل جای پارک در تهران
با گذشت زمان هر چند شهر ها بزرگتر شدند و سه سمت تشکیل کلان شهر ها پیش رفتند ولی سرعت رشد تعداد خودروها بیشتر از سرعت رشد شهرها بود و این مسئله و تعدادی علت دیگر دست به دست هم دادند تا معضل جدیدی به نام معضل جای پارک خودرو ها به وجود بیاید. در این مقاله ما می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه معضل جای پارک خودرو ها را رفع کنیم؟
چرا جای پارک خودروها یک معضل شده است؟
برای پاسخ به این سوال که چرا جای پارک خودروها یک معضل شده است باید گفت که دلایل زیادی برای این امر وجود دارد و نمیتوان یک دلیل خاص را صرفا به عنوان تنها دلیل این معضل نام برد. اما بعضی از دلایل نقش عمده تر و مهمتری در به وجود آوردن این معضل دارند.
یکی از مهم ترین این دلایل افزایش سرعت تولید و خرید خودروها می باشد. شاید خیلی ها دهه ی هفتاد را به خاطر داشته باشند که داشتن خودرو برای خانواده ها یک امتیاز ویژه محسوب میشد و خیابان ها ترافیک سبکی را تجربه می کردند.
اما با عبور از دهه ی هشتاد و ورود به دهه ی ۹۰، داشتن خودرو برای هر خانواده تبدیل به یک قانون نانوشته شده بود و کم کم و با گذر سال ها شاهد پدیده ی چند خودرویی در هر خانواده بودیم. این در حالی است که بافت شهری هنوز بافت شهری قدیم است و تغییرات زیادی در آن حاصل نشده است. این مورد را می توان یکی از دلایل کمبود جای پارک خودروها نامید.
بررسی معضل جای پارک خودرو ها
همان طور که گفته شد پس از افزایش خودرو ها و ثابت بودن بافت شهر ها شاهد به وجود آمدن معضل جای پارک بودیم. یکی دیگر از عواملی که به این مسئله دامن می زند رشد ارتفاع ساختمان ها و آپارتمانی شدن آنهاست.
به طور مثال اگر در سال های گذشته در یک مساحت ۱۰۰ متری، یک، دو و یا حداکثر سه خانواده زندگی می کردند که شاید دارای خودرویی هم بودند، امروزه در این مساحت ساختمان های چند طبقه ای ساخته شده که ساکنین آن را چند برابر کرده و این در شرایطی است که دیگر تقریبا تمام آنها دارای خودرو هستند.
سازندگان ساختمان های چند طبقه هم برای استفاده ی حداکثری از فضا، جایی برای پارک خودروهای ساکنین در آن تعبیه نکرده اند و این مسائل باعث به وجود آمدن معضل پارکینگ شده است.
معضل جای پارک خودرو ها در خیابان ها
معضل جای پارک خودرو ها در کوچه ها و خیابان ها می تواند باعث به وجود آمدن اختلافاتی بین همسایگان و اهل محل شود. شاید اگر در سال های قبل این مشکل پیش بینی می شد، کوچه ها و خیابان های عریض تری ساخته می شد و برای خانه ها پارکینگی جهت پارک خودروها تعبیه می شد.
اما معضل جای پارک خودرو ها در خیابان ها صرفا محدود به اهالی محل نمیشود. تا به حال برای هر کسی پیش آمده که قصد رفتن به محلی مثل بانک یا فروشگاهی را داشته و مجبور شده خودروی خود را مدتی در کنار خیابان پارک کند.
اتفاقی که در این مواقع میافتد به این صورت است که هنگام برگشت به محل پارک متوجه می شویم که تعداد زیادی خودرو در خیابان در حال شکایت از فردی هستند که خودروی خود را پارک کرده، یعنی شما! زیرا باعث به وجود آمدن ترافیک سنگین در خیابان شده اید و یا در مقابل خانه یا فروشگاهی پارک کرده اید که صاحب آن به شدت شاکی است.
معضل جای پارک ماشین ها در شهرهای بزرگ
متاسفانه دور زدن قانون ها و یا خلا قانونی هم به این مسئله دامن می زنند. افراد با خیال راحت طبقات ساختمان خود را بدون ایجاد پارکینگ برای آن افزایش می دهند و در نهایت با پرداخت جریمه به زندگی در آن ساختمان ادامه می دهند. این قبیل مشکلات باعث شده تا طبق گزارش برخی خبرگزاری ها کلان شهر تهران به ۹۰۰ هزار جای پارک برای برطرف کردن کمبود های خود نیاز داشته باشد. این مسئله صرفا به تهران محدود نمیشود و سایر کلان شهر ها هم وضعیت جالبی ندارند. هر چند وضعیت تهران در این مورد به وخامت رسیده است.
رفع معضل جای پارک خودرو ها
برای رفع این معضل راه های بسیاری پیشنهاد می شود. موثرترین راه اصلاح ریشه ای می باشد. معمولا اصلاحات اساسی و ریشه ای هزینه های زیادی را نیز در پی خود دارند و زمان زیادی را از مجریان آن می گیرند اما در صورت اجرا می تواند بسیاری از مشکلات را برای دراز مدت درمان کند.
رفع اساسی و ریشه ای معضل پارکینگ بدین گونه است که به صورت گسترده اقدام به اصلاحات زیربناها از جمله عریض کردن کوچه ها و خیابان ها و نیز الزام قانونی برای ایجاد فضای پارکینگ در هر خانه کرد. با اجرای این اصلاحات خانه هایی که مجهز به پارکینگ نیستند بایستی اقدام به ساخت پارکینگ مکانیزه کنند و کوچه ها و خیابان هایی که عریض نیستند مجبور به عقب نشینی خانه هایشان می شوند.
همان طور که مشخص است این روش هزینه بر بوده و معمولا دولت ها به سمت آن نمی روند. روش های دیگری نیز وجود دارد که با صرف هزینه ی کمتر می توان تا حدودی معضل جای پارک را برطرف کرد. همان طور که در بالا اشاره شد شهری مانند تهران به حدود ۹۰۰ هزار جای پارک نیاز دارد.
برنامه ریزی دولت ها باید به سمت ایجاد پارکینگ های دولتی و خصوصی برای رفع این نیاز باشد. اما نکته ای که باید در نظر گرفت اینجاست که درصد زیادی از این پارکینگ ها بایستی در دست افراد و شرکت های خصوصی باشد زیرا در غیر این صورت و با دولتی شدن پارکینگ ها و با پایین آمدن هزینه ی پارک خودرو، استفاده از خودروی شخصی به جای استفاده از ناوگان عمومی به صرفه شده و همین امر جامعه را به سمت استفاده از خودروهای شخصی سوق می دهد.
این امر خود هم بر مسئله ی سنگین کردن ترافیک دامن می زند و هم با سنگین کردن ترافیک معضل جای پارک را تشدید می کند. پس در کل پیشنهاد می شود که اولا اجازه ی ساخت به خانه های چند طبقه و بدون پارکینگ داده نشود و ثانیا برنامه ریزی شهرداری و دولت ها به سمت استفاده از پتانسیل خصوصی ها برای ایجاد پارکینگ طبقاتی برود.
